W czwartek, 09 listopada 2023 odbyło się pierwsze, po wyborach parlamentarnych, spotkanie zespołu prawnego Bractwa Mundurowego RP. W spotkaniu uczestniczyli: Marian Szłapa – Prezes Zarządu Stowarzyszenia Bractwo Mundurowe RP, prof. Grzegorz Krawiec, adwokat Aleksandra Chołub, radca prawny Anna Oszczęda, członek Zespołu Ireneusz Wojewoda.
Zdajemy sobie sprawę, że jako zespół nie mamy kluczowej mocy sprawczej, nasza rola może być jedynie pomocnicza, ale nasz głos jest głosem środowiska znającego ten problem, zajmującego się tymi zagadnieniami na co dzień.
Niektórzy twierdzą, że powinniśmy czekać, aż kluby parlamentarne nam coś zaproponują, a my ograniczymy się do konsultacji. Nie do końca się z tym zgadzamy. To my powinniśmy wypracować rozwiązania korzystne dla nas, przy wsparciu specjalistów i sprzyjających nam parlamentarzystów i ich zaplecza.
Faktem jest, że nowo ukonstytuowana władza ma ważniejsze obszary przewidziane do działań pierwszoplanowych: praworządność, sprawiedliwość, prokuratura, audyty w ministerstwach i spółkach Skarbu Państwa oraz zmiany kadrowe.
Być może część naszych problemów będzie łatwiejsza do rozwiązania w przypadku przeprowadzenia zmian np. w sądownictwie. Wiemy jednak, że przywrócenie naszych świadczeń znalazło się w zapisach umowy koalicyjnej.
Z tych powodów nie będziemy biernie czekać i Zespół postanowił zintensyfikować swoje działania.
Spośród członków zespołu została wybrana nowa przewodnicząca – radca prawny Anna Oszczęda zarządzająca kancelarią A. Oszczęda – Ł Sowa – radcy prawni i adwokaci. Pan prof. Grzegorz Krawiec z powodu licznych zajęć zawodowych i naukowych poprosił o zwolnienie Go z obowiązków przewodniczego zespołu. Będzie jednak nadal pełnił rolę członka i eksperta Zespołu.
Zespół zyskał ponadto nowego członka – radcę prawnego Grzegorza Chajnowskiego – wykonującego na co dzień zawód w kancelarii A. Oszczęda – Ł. Sowa.
Zespól podczas spotkania określił obszary, w których mogą być podjęte działania, możliwości i kompetencje poszczególnych członków zespołu, potrzeby w zakresie konieczności pozyskania specjalistów z dziedzin legislacji i prawa konstytucyjnego. Określone też zostały wstępne zasady współpracy z Klubami parlamentarnymi ugrupowań koalicyjnych, które najprawdopodobniej będą tworzyły nowy rząd.
Następne spotkanie zostało zaplanowane na najbliższy czwartek. Podczas spotkania zespół dokona podziału zadań pomiędzy członków zespołu, ewentualnie osoby współpracujące z zespołem oraz omówi problemy z obszarów działalności, tj. działań tymczasowych przynoszących szybki efekt dla emerytów poszkodowanych ustawą z 16 grudnia 2016 r. zwaną ustawą represyjną oraz założeń do przyszłych regulacji ustawowych. Zostaną też omówione zagadnienia przekazane zespołowi przez Zarząd BM (odpowiedzialność karna urzędników, projekt przepisów dot. ceremoniałów pogrzebowych służb mundurowych – przeprowadzenie kwerendy obowiązujących przepisów w tym zakresie, problematyka zamachu stanu i możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności sprawców, doraźne działania prawne, polegające m.in. na zawiadomieniach o przestępstwach mowy nienawiści i naruszania dobrego imienia funkcjonariuszy i organizacji dążących do przywrócenia prawa w kontekście ustawy represyjnej).
Zespół doszedł do wniosku, że konieczne są zmiany złożone i uwzględniające cały system prawa. Nie wystarczy proste uchylenie spornych regulacji, bo wtedy pozostaje problem prawie 6 letniego okresu obowiązywania regulacji (2017 – 2023), zapadłych orzeczeń sprawiedliwych i tych niesłusznych. Ponadto aktualnie prowadzone są sprawy zarówno przed IPN, Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Sądami powszechnymi i administracyjnymi.
Proste uchylenie spornych przepisów nie będzie trwałym rozwiązaniem, spotkamy się z analogicznym zarzutem co obecna większość parlamentarna. Ponadto należy sięgnąć nie tylko do zmian z 2017 roku ale także do korzeni zła, kamienia węgielnego dla represyjnych, zmian popełnionych na sali kolumnowej w 2016 roku, otóż zmiany muszą sięgać nowelizacji z 2009 roku, które naruszyły prawa nabyte przez byłych funkcjonariuszy, pozbawiając ich prawa do obrony, dopuszczając stosowanie zasad odpowiedzialności zbiorowej i retroaktywnego weryfikowania przebiegu służby już raz stwierdzonej za przydatną dla państwa polskiego (komisje weryfikacyjne).
Gdybyśmy ograniczyli się do prostego uchylenia starych przepisów, nowa władza mogłaby bardzo łatwo zmienić opisane przepisy, bowiem przepisy nie miałyby zakorzenienia w systemie prawa. Dlatego tak łatwo dotychczas rządzący zaostrzyli przepisy z 2009 roku pomimo, iż w wyroku Trybunału Konstytucyjnego K 6/09 wskazano, iż miało to być ostateczne rozliczenie z przeszłością.
Dlatego jest konieczna wnikliwie rozważona zmiana i rozstrzygnięcie problemu byłych funkcjonariuszy służb mundurowych, tak aby przestano naruszać ich prawa zarówno majątkowe oraz osobiste, aby zaprzestano całe zło PRL utożsamiać tylko z formacjami mundurowymi, jednocześnie pozostawiając poza obszarem zainteresowania faktycznych kierujących ówczesnym państwem.
Zatem potrzebne są przemyślne zmiany systemowe. W tym celu zespól zdefiniował zagadnienia, które na bazie dotychczasowych przemyśleń i praktyki wysuwają się na pierwszy plan i będą przedmiotem dalszych rozważań i konsultacji.
W imieniu Zespołu Prawnego BM RP: Przewodnicząca Anna Oszczęda.
