Zapraszamy do lektury. Na tym etapie, odstąpiliśmy od jakichkolwiek komentarzy, analizą jej treści zajmie się teraz Zespół Prawny BM.
https://videoparlament.pl/poslowie/marcin-kulasek/interpelacje/41513/tresc/1235026
Interpelacja nr 41513
w sprawie nieprawidłowego wykonania przez dyrektora Zakładu Emerytalno -Rentowego MSWiA ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
w odpowiedzi na interpelację numer 41513 Pana Posła Marcina Kulaska, Pana Posła Włodzimierza Czarzastego i Pana Posła Wiesława Szczepańskiego zatytułowaną w sprawie nieprawidłowego wykonania przez dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, uprzejmie przedstawiam, co następuje.
Stosownie do art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin[1], wskazanie okresów służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b ustawy, należy do Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (IPN), który na wniosek organu emerytalnego, sporządza na podstawie posiadanych akt osobowych „Informację o przebiegu służby na rzecz totalitarnego państwa“. Dokument ten jest równoważny z zaświadczeniem o przebiegu służby sporządzanym na podstawie akt osobowych przez właściwe organy służb.
Organ emerytalny podejmując decyzje w sprawie ponownego ustalenia wysokości świadczeń osobom, które pełniły służbę na rzecz totalitarnego państwa oraz ponownego ustalenia wysokości rent rodzinnych po tych osobach, w oparciu o art. 13a ust. 5 ustawy, jest związany informacją uzyskaną z IPN co do faktów (przebiegu służby), jak i ich kwalifikacji prawnej (zakwalifikowania określonego okresu służby jako służby na rzecz totalitarnego państwa). Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 9 grudnia 2011 r.[2] wskazał, że „organ emerytalny został związany treścią wystawionej przez IPN informacji o przebiegu służby danego funkcjonariusza“.
Od decyzji organu emerytalnego, ponownie ustalającej wysokość świadczenia, przysługuje zainteresowanemu odwołanie do właściwego sądu, według zasad określonych w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego[3]. W takim przypadku oceny prawidłowości decyzji organu emerytalnego dokonuje sąd właściwy w sprawach ubezpieczeń społecznych.
Należy podkreślić, że informacje o przebiegu służby sporządzane przez IPN nie są wiążące w postępowaniu sądowym, zatem sąd może dokonać takiej weryfikacji, której na podstawie obowiązujących przepisów prawa nie może przeprowadzić organ emerytalny. Ponadto, sądy posiadają uprawnienia do własnych ustaleń faktycznych i oceny prawnej, co zostało potwierdzone przez Trybunał Konstytucyjny, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 stycznia 2012 r.[4] wskazał, że „Jeśli decyzja organu emerytalnego zostanie zaskarżona, to o ostatecznym ukształtowaniu praw emerytalnych byłego funkcjonariusza organów bezpieczeństwa PRL można dopiero mówić po przeprowadzeniu stosownego postępowania przed sądem powszechnym. Należy podkreślić, że sąd powszechny nie ogranicza się w takim wypadku do kontroli decyzji organu emerytalnego z punktu widzenia jej legalności, jak ma to miejsce w przypadku kontroli dokonywanej przez sąd administracyjny. Wręcz przeciwnie – sąd powszechny rozstrzyga merytorycznie co do istoty sprawy. Nie ulega więc wątpliwości, że w toku postępowania sądowego, z zastosowaniem wszelkich środków dowodowych, może nastąpić także weryfikacja informacji, o której mowa w art. 13a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Dla oceny przez sąd zasadności obniżenia świadczenia emerytalnego byłego funkcjonariusza organów bezpieczeństwa PRL nieodzowne jest ustalenie stanu faktycznego mającego bezpośredni wpływ na ponowne ustalenie przez organ emerytalny świadczeń w tym zakresie. Sąd powszechny ma zatem obowiązek oceny całego materiału dowodowego łącznie z treścią informacji IPN. W razie uwzględnienia odwołania sąd orzeka bowiem co do istoty sprawy, zmieniając zaskarżoną decyzję w całości lub w części“.
Realizując założenia ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin[5], do września 2017 r. organ emerytalny wydał 56 544 decyzje o ponownym ustaleniu wysokości świadczeń emerytalno-rentowych. Dodatkowo w okresie od października 2017 r. do maja 2023 r. organ emerytalny wydał 1 406 decyzji o ponownym ustaleniu wysokości emerytury, renty inwalidzkiej lub renty rodzinnej na podstawie art. 15c, art. 22a lub art. 24a ustawy.
Z poważaniem z up. Maciej Wąsik Sekretarz Stanu Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
[1] Dz. U. z 2022 r. poz. 1626, z późn. zm., dalej „ustawa“.
[2] Sygn. akt II UZP 10/11.
[3] Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, z późn. zm.
[4] Sygn. akt K 36/09.
[5] Dz. U. poz. 2270.
https://videoparlament.pl/poslowie/marcin-kulasek/interpelacje/41514/tresc/1235028
Interpelacja nr 41514
w sprawie przewlekłości postępowań prowadzonych na podstawie art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
w odpowiedzi na interpelację numer 41514 Pana Posła Marcina Kulaska, Pana Posła Włodzimierza Czarzastego oraz Pana Posła Wiesława Szczepańskiego zatytułowaną w sprawie przewlekłości postępowań prowadzonych na podstawie art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin[1] uprzejmie informuję, co następuje.
Czas trwania postępowań prowadzonych na podstawie art. 8a ustawy zaopatrzeniowej nie jest zależny wyłącznie od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Każde postępowanie bowiem dotyczy indywidualnej sprawy, która powinna zostać zbadana bardzo wnikliwie, zaś szereg czynności niezbędnych do dokonania jej szczegółowej analizy może mieć wpływ na przedłużenie procedury potrzebnej do wydania ostatecznej decyzji. Ponadto zebranie całościowej dokumentacji, niezbędnej do rozstrzygnięcia sprawy, wiąże się z koniecznością oczekiwania na nadsyłanie materiałów dowodowych przez inne organy.
Odnosząc się do pozostałych pytań zawartych w wystąpieniu uprzejmie informuję, że dotychczas[2] zapadło 386 prawomocnych wyroków stwierdzających bezczynność lub przewlekłość z rażącym naruszeniem prawa. Łączna kwota nałożonych w nich grzywien wyniosła 100 300 zł, natomiast zasądzonych sum pieniężnych – 252 500 zł. Z kolei w 36 sprawach sąd administracyjny stwierdził więcej niż jeden raz, rażące naruszenie prawa w związku z bezczynnością/przewlekłością.
Jednocześnie informuję, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nie gromadzi danych pod kątem długości prowadzonych postępowań.
Z poważaniem z up. Maciej Wąsik Sekretarz Stanu
[1] Dz. U. z 2022 r. poz. 1626, z późn. zm., dalej ustawa zaopatrzeniowa.
[2] Do 2 czerwca 2023 r.
https://videoparlament.pl/poslowie/marcin-kulasek/interpelacje/41515/tresc/1235030
Interpelacja nr 41515
w sprawie naruszeń prawa przy wydawaniu decyzji na podstawie art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
w odpowiedzi na interpelację numer 41515 Pana Posła Marcina Kulaska, Pana Posła Włodzimierza Czarzastego i Pana Posła Wiesława Szczepańskiego zatytułowaną w sprawie naruszeń prawa przy wydawaniu decyzji na podstawie art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin[1] uprzejmie informuję, co następuje.
Na podstawie art. 8a ustawy zaopatrzeniowej dotychczas[2] wszczęto 5073 postępowania. Wydano 37 pozytywnych decyzji, wyłączających stosowanie art. 15c, art. 22a i art. 24a ustawy zaopatrzeniowej.
Ponadto zapadły 834 wyroki, w których została uchylona co najmniej jedna decyzja Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji[3], a kwota zasądzonych kosztów postępowań wyniosła 213 049,26 zł. W 48 sprawach sąd administracyjny uchylił decyzję Ministra SWiA co najmniej dwukrotnie[4].
Jednocześnie informuję, że Minister SWiA nie jest stroną w tych postępowaniach, w związku z tym do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) nie wpływają uzasadnienia wyroków sądu powszechnego, o których mowa w ostatnim pytaniu. Umorzenie postępowania prowadzonego w trybie art. 8a ustawy zaopatrzeniowej odbywa się wyłącznie w oparciu o informację przekazywaną przez Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA.
Z poważaniem z up. Maciej Wąsik Sekretarz Stanu
[1] Dz. U. z 2022 r. poz. 1626, z późn. zm., dalej ustawa zaopatrzeniowa.
[2] Do 2 czerwca 2023 r.
[3] I instancji, II instancji lub I i II instancji łącznie.
[4] Wyroki prawomocne.
https://videoparlament.pl/poslowie/marcin-kulasek/interpelacje/41516/tresc/1235032
Interpelacja nr 41516
w sprawie zaniechania weryfikacji przez dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA informacji o przebiegu służby wskazanych funkcjonariuszy na rzecz totalitarnego państwa przekazanych przez pracowników oddziałowych archiwów IPN na podstawie art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy oraz ich rodzin
w odpowiedzi na interpelację numer 41516 Pana Posła Marcina Kulaska, Pana Posła Włodzimierza Czarzastego oraz Pana Posła Wiesława Szczepańskiego zatytułowaną w sprawie zaniechania weryfikacji przez dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA informacji o przebiegu służby wskazanych funkcjonariuszy na rzecz totalitarnego państwa przekazanych przez pracowników oddziałowych archiwów IPN na podstawie art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy oraz ich rodzin uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
Stosownie do art. 13a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin[1] wskazanie okresów służby na rzecz totalitarnego państwa[2] należy do Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (IPN), który na wniosek organu emerytalnego, sporządza na podstawie posiadanych akt osobowych „Informację o przebiegu służby na rzecz totalitarnego państwa”. Informacja ta jest równoważna z zaświadczeniem o przebiegu służby sporządzanym na podstawie akt osobowych przez właściwe organy służb.
Organ emerytalny podejmując decyzje w sprawie ponownego ustalenia wysokości świadczeń osobom, które pełniły służbę na rzecz totalitarnego państwa oraz ponownego ustalenia wysokości rent rodzinnych po tych osobach, w oparciu o art. 13a ust. 5 ustawy, jest związany informacją uzyskaną z IPN co do faktów (przebiegu służby), jak i ich kwalifikacji prawnej (zaliczenia określonego okresu służby, jako służby na rzecz totalitarnego państwa). Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 9 grudnia 2011 r., sygn. akt II UZP 10/11, wskazał, że „organ emerytalny został związany treścią wystawionej przez IPN informacji o przebiegu służby danego funkcjonariusza”.
Od decyzji organu emerytalnego, ponownie ustalającej wysokość świadczenia, przysługuje zainteresowanemu odwołanie do właściwego sądu, według zasad określonych w przepisach ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego[3]. W takim przypadku oceny prawidłowości decyzji organu emerytalnego dokonuje sąd właściwy w sprawach ubezpieczeń społecznych.
Należy podkreślić, że informacje o przebiegu służby sporządzane przez IPN nie są wiążące w postępowaniu sądowym, zatem sąd może dokonać takiej weryfikacji, której na podstawie obowiązujących przepisów prawa nie może przeprowadzić organ emerytalny. Ponadto, sądy posiadają uprawnienia do własnych ustaleń faktycznych i oceny prawnej, co zostało potwierdzone przez Trybunał Konstytucyjny, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 stycznia 2012 r., sygn. akt K 36/09, wskazał, że „Jeśli decyzja organu emerytalnego zostanie zaskarżona, to o ostatecznym ukształtowaniu praw emerytalnych byłego funkcjonariusza organów bezpieczeństwa PRL można dopiero mówić po przeprowadzeniu stosownego postępowania przed sądem powszechnym. Należy podkreślić, że sąd powszechny nie ogranicza się w takim wypadku do kontroli decyzji organu emerytalnego z punktu widzenia jej legalności, jak ma to miejsce w przypadku kontroli dokonywanej przez sąd administracyjny. Wręcz przeciwnie – sąd powszechny rozstrzyga merytorycznie co do istoty sprawy. Nie ulega więc wątpliwości, że w toku postępowania sądowego, z zastosowaniem wszelkich środków dowodowych, może nastąpić także weryfikacja informacji, o której mowa w art. 13a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Dla oceny przez sąd zasadności obniżenia świadczenia emerytalnego byłego funkcjonariusza organów bezpieczeństwa PRL nieodzowne jest ustalenie stanu faktycznego mającego bezpośredni wpływ na ponowne ustalenie przez organ emerytalny świadczeń w tym zakresie. Sąd powszechny ma zatem obowiązek oceny całego materiału dowodowego łącznie z treścią informacji IPN. W razie uwzględnienia odwołania sąd orzeka bowiem co do istoty sprawy, zmieniając zaskarżoną decyzję w całości lub w części.”
Natomiast odnosząc się do pytań sformułowanych w wystąpieniu informuję, że z uwagi na fakt, iż organ emerytalny jest związany treścią przekazanej przez IPN informacji, zawierającej elementy określone w art. 13a ust. 4 ustawy, brak jest podstaw do zwracania się o uzupełnienie danych, jak również do weryfikowania podpisów osób uprawnionych do wystawiania przedmiotowych informacji przez te jednostki.
Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA nie prowadzi statystyk w zakresie liczby anulowanych lub zmienionych przez IPN „Informacji o przebiegu służby na rzecz totalitarnego państwa”.
Z poważaniem z up. Maciej Wąsik Sekretarz Stanu Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
[1] Dz. U. z 2022 r. poz. 1626, z późn. zm., dalej „ustawa”
[2] o której mowa w art. 13b ustawy
[3] Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, z późn. zm.
W imieniu Redakcji: Prezes Zarządu/ Mario.
